Jákvætt hugarfar
Jákvætt hugarfar er ekki aðeins huglæg tilfinning heldur hefur það djúpstæð áhrif á líkamlega og andlega heilsu. Rannsóknir sýna að fólk með jákvætt viðhorf býr yfir betri heilsu, meiri seiglu og aukinni lífsgleði. Þessi grein fjallar um vísindalegan grunn jákvæðs hugarfars og hvernig það stuðlar að bættri vellíðan.
Hamingjusamt, jákvætt fólk er talið lifa lengur og njóta betur. Íslendingar eru taldir með hamingjusömustu þjóðum í heimi og eru margar ástæður jafnt sem getgátur uppi um þá niðurstöðu.
Þessi hugmynd um að hamingjusamt og jákvætt fólk lifi lengur hefur þó verið í umræðunni frá örófi alda. Þannig taldi Aristóteles að hamingjan væri merking og tilgangur lífsins, hún væri það sem manneskjan stefndi að alla ævi og markaði að lokum endalokin. Hann taldi einnig að dygðugt líferni og hófsemi væri lykillinn að hinu góða lífi.
Góð heilsa og jákvætt hugarfar
Rannsóknir hafa sýnt fram á tengsl milli góðrar heilsu og þess að vera með jákvætt hugarfar. Að hamingjusamt fólk veitir því frekar athygli hve heilsan sé dýrmæt og hættir frekar til að borða heilbrigðar ásamt því að huga betur að hreyfingu. Og þar sem ekki verður við því komið að fá öll næringarefni úr fæðunni velur slíkt fólk sér fæðubótarefni og vítamín til að stuðla að góðri heilsu.
Jákvætt hugarfar hefur verið tengt við ýmsa líkamlega heilsufarsbætingu. Samkvæmt Mayo Clinic getur jákvæð hugsun leitt til lengri lífslíkur, lægri tíðni þunglyndis, minni streitu og betri hjartaheilsu. Þetta er að hluta til vegna þess að jákvæðir einstaklingar hafa tilhneigingu til að stunda heilbrigðari lífsstíl, svo sem reglulega hreyfingu og hollt mataræði.
Niðurstöður rannsóknar hjá The Academy of Psychosomatic Medicine sýnir fram á að það séu marktæk tengsl á milli jákvæðra sálfræðilegra eiginleika, einkum jákvæðni og hjartasjúkdóma. Að með því að vera jákvæður séu minni líkur á hjartasjúkdómum (1).
Auk þess sýna rannsóknir að jákvæðar tilfinningar geta styrkt ónæmiskerfið. Til dæmis hefur verið sýnt að eldri einstaklingar sem einbeita sér að jákvæðum minningum hafa sterkari ónæmissvörun en þeir sem einbeita sér að neikvæðum minningum.
Það ætti því að gefa auga leið að með jákvæðnina og bjartsýnina að vopni veljum við hollari lífshætti og líklegra að við njótum góðrar heilsu. 
Andlegur og félagslegur ávinningur
Jákvætt hugarfar hefur einnig djúpstæð áhrif á andlega heilsu. Rannsóknir sýna að jákvæð hugsun getur dregið úr einkennum kvíða og þunglyndis, aukið sjálfstraust og bætt svefngæði.
Félagslega getur jákvætt hugarfar stuðlað að betri samskiptum og sterkari tengslum við aðra. Jákvæðir einstaklingar eru líklegri til að sýna samkennd, hjálpsemi og að mynda traust sambönd, sem eykur félagslega vellíðan og stuðning.
Svefn og jákvætt hugarfar
Til að viðhalda jákvæðu hugafari er góður svefn nauðsynlegur. Þeir sem ekki huga að hvíldinni eru því líklegri til að vera þreyttir og neikvæðir. Niðurstöður nítján mismunandi rannsóknir hjá Oxford háskóla með heildarmengi upp á 1.932 tilfella, benti sterklega til að svefnleysi hafi áhrif á virkni og framgang manneskjunnar. Og það sem meira er, að skap manneskjunnar sé meira undir áhrifum svefnleysis en annar hugrænn eða hreyfanlegur árangur. (2)
Seigla og aðlögunarhæfni
Jákvætt hugarfar eykur seiglu, sem er hæfileikinn til að takast á við mótlæti og streitu. Rannsókn sem birt var í Scientific Reports sýndi að þjálfun í jákvæðri hugsun leiddi til aukinnar seiglu og lífsánægju hjá eldri einstaklingum. Þetta bendir til þess að jákvætt hugarfar hjálpi fólki að takast betur á við áskoranir og aðlaga sig að breytingum.
Aðferðir til að rækta jákvætt hugarfar
- Þakklætisdagbók: Að skrá daglega það sem maður er þakklátur fyrir getur aukið jákvæðar tilfinningar og bætt andlega heilsu .
- Jákvæðar staðhæfingar: Að byrja daginn með jákvæðum staðhæfingum, eins og „Í dag verður góður dagur“, getur haft jákvæð áhrif á hugarfar og hegðun .
- Hugleiðsla og núvitund: Regluleg hugleiðsla getur dregið úr streitu og aukið jákvæðar tilfinningar.
- Góðverk: Að framkvæma góðverk fyrir aðra getur aukið eigin hamingju og jákvæðni.
Hamingjusöm og heilbrigð
Það má því með sanni segja að jákvætt hugarfar sé lykillinn að góðri heilsu og heilbrigðu lífi. Til að svo megi vera þarf að veita jákvæðninni athygli og því hvernig fólk vill eldast og njóta lífsins, alltaf.
Með jákvæðni, góðri hvíld og næringu í fyrirrúmi, byggjum við því upp til framtíðar og verðum ekki bara með hamingjusömustu þjóðum í heimi heldur einnig þeim heilbrigðustu.
Jákvætt hugarfar er öflugt tæki til að bæta bæði líkamlega og andlega heilsu. Með því að rækta jákvæða hugsun og hegðun getur einstaklingur aukið vellíðan sína, seiglu og lífsgæði.
Að tileinka sér jákvætt hugarfar er því mikilvægt skref í átt að heilbrigðara og ánægjulegra lífi.
Heimildir
- Mayo Clinic. (n.d.). Positive thinking: Stop negative self-talk to reduce stress. Sótt af https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/stress-management/in-depth/positive-thinking/art-20043950 & [1] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22748749/
- Johns Hopkins Medicine. (n.d.). The Power of Positive Thinking. Sótt af https://www.hopkinsmedicine.org/health/wellness-and-prevention/the-power-of-positive-thinking &. (2) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8776790/
- Albizu University. (2025). How Positive Thinking Can Improve Physical and Mental Health. Sótt af https://www.albizu.edu/blog/positive-thinking-health-benefits/
- Nature. (2023). The effect of positive thinking on resilience and life satisfaction of older adults. Sótt af https://www.nature.com/articles/s41598-023-30684-y
- Wikipedia. (n.d.). Gratitude journal. Sótt af https://en.wikipedia.org/wiki/Gratitude_journal
- New York Post. (2024). I’m a psychiatrist – start the day by saying these 8 words out loud to beat negative thinking. Sótt af https://nypost.com/2024/12/05/lifestyle/psychiatrist-8-words-to-say-every-morning-for-mental-health
