Meltingarensím eru prótín sem líkaminn framleiðir til að brjóta niður fæðuna í minni sameindir sem líkaminn getur tekið upp og nýtt sér. Meltingarensím er hluti af meltingaferlinu og vinna með öðrum þáttum, t.d. magasýru í maganum og galli frá lifrinni til að brjóta niður fitu. NCBI
Þau eru því lykilatriði fyrir næringarupptöku og almenna heilsu. Cleveland Clinic Healthline
Gagnsemi og mikilvægi meltingarensíma. 
- Brjóta niður fæðu: Ensímin klippa stórar sameindir í smærri t.d. brýtur amýlasi niður sterkju í sykrur, lípasi brýtur fitu niður í fitusýrur og próteasar brjóta prótein niður í amínósýrur.
- Tryggja upptöku næringarefna: Án þeirra nýtist fæðan ekki rétt og mikilvæg efni eins og vítamín, steinefni, fitusýrur og prótein geta farið í gegnum meltinguna án þess að frásogast.
- Stuðla að jafnvægi í meltingu: Rétt virkni ensíma minnkar líkur á óþægindum eins og uppþembu, loftmyndun og meltingartruflunum.
- Forvarnir gegn skorti og sjúkdómum: Ef skortur verður á ensímum (t.d. við brissjúkdóma eða laktósaóþol) getur það leitt til næringarskorts, þyngdartaps og langvarandi meltingarvandamála.
Í stuttu máli: án meltingarensíma nýtir líkaminn ekki orkuna og byggingarefnin úr matnum, og því eru þau alger grundvöllur eðlilegrar næringar og heilsu.
Helstu gerðir meltingarensíma og hlutverk þeirra:
Tegund af ensím Hvar myndast það Hvaða hlutverk hefur það
Amýlasa Munnvatnskirtlum og brisinu Kolvetni (sterkja) brotnar niður í sykru‐myndandi einingar. NCBI
Lípasa Brisinu og smáþörmum Brýtur fitu niður í fitusýrur og glýseról Healthline
Próteasa (pepsín, trypsín) Maga og brisinu Brýtur prótein niður í peptíð og amínósýrur Cleveland Clinic
Laktasa, sukrasa. Smáþarmar og þarmaslímhúð Brýtur niður ákveðna sykra ss. laktósa, súkrósa og maltósa Hopkins Medicine
Hvað gerist ef það er skortur á meltingarensímum?
Þegar líkaminn framleiðir ekki nóg af ensímum eða ef hann getur ekki virkjað þau rétt, geta komið fram ýmis meltingavandamál:
- Bólga, magakveisur, uppþemba, gas, kviðverkir Hopkins Medicine. PMC
- Ófullnægjandi frásog næringarefna sem getur leitt til næringarskorts þrátt fyrir góðan mat Healthline
- Sérstakir sjúkdómar, t.d. skortur á útkirtlaseyti brisins(e. exocrine pancreatic insufficiency) þar sem brisið framleiðir ekki nógu mikið af hluta ensímanna. Hopkins Medicine
- Laktósaóþol (skortur á laktasa) sem veldur óþoli á mjólkursykri. Hopkins Medicine
Hverjir geta þurft aðstoð með meltingarensím
Sumar aðstæður geta gert það að verkum að ekki eru næg meltingarensím í meltingunni. 
- Sjúkdómar í brisi (s.s. krónísk brisbólga) Healthline
- Slímseigjusjúkdómur (e.cystic fibrosis) Hopkins Medicine
- Skurðaðgerðir sem hafa áhrif á meltingarkerfið eða bris Hopkins Medicine
- Aldur getur haft áhrif, framleiðsla ensíma minnkar stundum með hækkandi aldri Hopkins Medicine
Getur verið hjálplegt að taka bætiefni sem innihalda ensím?
Já, í sumum tilfellum getur það verið gagnlegt, en það eru skilyrði og varúð:
- Þegar það er skortur á útkirtlaseyti brisins (e.exocrine pancreatic insufficiency) er bráðnauðsynlegt að nota ensímbætiefni, oft í formi lyfja‐ensíma (pancreatic enzyme replacement therapy, PERT) sem læknir ávísar. Hopkins Medicine
- Rannsóknir benda til að taka ensím geti mildað einkenni eins og vindgang, uppþemba og óþægindi hjá fólki sem á erfitt með meltingu. PMC Hopkins Medicine
- Hins vegar sýna sumar rannsóknir að gögn eru enn ekki næg hvað varðar áhrif á almenna meltingu hjá fólki sem ekki hefur klínískan skort á ensímum. Það vantar stórar, langtíma rannsóknir. PMC Cleveland Clinic
Hvernig við getum stuðlað að góðri ensímvirkni líkamans
Sum ráð sem geta hjálpað:
- Gæta að matarvenjum; borða rólega, tyggja matinn vandlega. Það kemur í gang amýlasa í munnholi og gerir meltingunni auðveldari. NCBI
- Borða fjölbreyttan, hollan mat; gæta að magni sykurs, próteina, fitu, takmarka unnar matvörur. Hopkins Medicine
- Forðast of mikið magn af mat í einni máltíð, sérstaklega þungt eða mjög fituríkt fæði. Hopkins Medicine
- Leita læknis ef einkenni eru langvarandi, t.d. mikil uppþemba, óþægindi í maga, þyngdartap, hægðavandamál eða ógleði. Getur verið merki um alvarlegan skort á meltingarensímum. Hopkins Medicine
Happier GUTS frá Eylíf inniheldur gæðablöndu af meltingarensýmum sem vinnur vel með öðrum innihaldsefnum sem varan inniheldur.
Innihaldsefnin í Happier GUTS eru td. Kítósan frá Siglufirði, GeoSilica kísillinn, kalkþörungar frá Bíldudal og fjallagrös sem eru handtínd víða um land, ásamt viðbættum meltingarensímum og vítamínum.
Hér er hægt að lesa nokkrar reynslusögur af Happier GUTS.
Heimildir:
What Are Enzymes, Pancreas, Digestion & Liver Function
Physiology, Digestion – StatPearls
A Complete Guide to Digestive Enzymes and How They Work
Digestive Enzymes and Digestive Enzyme Supplements
Digestive Enzyme Supplementation in Gastrointestinal …
